در آزمایشگاه‌ها تجهیزات بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند که تمامی آن‌ها باید مقاومت نسبی در برابر مواد شیمیایی داشته باشند. با آنکه امروزه بسیاری از پلاستیک‌ها در برابر این مواد مقاوم هستند، اما هیچ‌گاه نمی‌توانند جای لوازم سرامیکی آزمایشگاهی را بگیرند. وجود این وسایل در چنین فضا‌هایی ضروری محسوب می‌شود. اغلب ظروفی که این روز‌ها برای انجام آزمایش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، پلاستیکی و یکبار مصرف هستند. تا وقتی که ظروف سرامیکی نشکنند، می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید؛ این تجهیزات از این لحاظ بسیار به‌صرفه هستند.

لوازم سرامیکی آزمایشگاهی چیست؟

افرادی که قصد انجام آزمایشات مختلف تحقیقاتی، بیوشیمی یا حتی داروسازی یا دیگر صنایع را دارند، در ابتدا باید ایمنی خود و همچنین فضایی که در اختیار دارند را، رعایت کنند. بسیاری از تجهیزاتی که در این حیطه مورد استفاده قرار می‌گیرند، اشتعال‌زا هستند و به‌راحتی می‌توانند آتش را گسترده کنند. لوازم سرامیکی آزمایشگاهی یکی از تجهیزاتی هستند که چنین قابلیتی را ندارند. همین مسئله باعث می‌شود ایمنی کار بالا‌تر رود. البته اگر هنگام کار دقت به خرج ندهید و ظرف از دست‌تان بیفتد، امکان دارد همین ایمنی از جهت آسیب به پوست‌تان رعایت نشود.

سرامیک که یک ماده جامد است، از ترکیبات غیر‌فلزی تشکیل می‌شود که با گرم‌شدن شکل می‌گیرد. این جنس بسیار سخت و در عین‌حال شکننده است. از آنجایی‌که سرامیک در برابر مواد خورنده از خود ضعف نشان نمی‌دهد، می‌توان از آن برای آزمایش‌های مختلف بهره برد؛ حتی اگر در این زمینه، مواد شیمیایی از خورندگی بالایی برخوردار باشند. لوازم سرامیکی آزمایشگاهی بسیار سخت هستند و از این لحاظ مقاومت خود را نشان می‌دهند.

بسیاری از ابزار و تجهیزات در این فضا به‌صورتی استفاده می‌شوند که باید پس از مدتی آن‌ها را با وسایل جدید جایگزین کرد. از آن­جایی ‌که این جنس پایداری و مقاومت بسیاری دارد، ماندگاری آن هم بالا است. با این حساب، لازم نیست پس از گذشت مدتی، آن را با لوازم سرامیکی دیگر جایگزین کنید. این تجهیزات دارای انواع مختلفی هستند که کارایی هر‌ کدام بر ‌اساس ویژگی‌هایشان مشخص می‌شود.

انواع ظروف سرامیکی آزمایشگاهی

تمامی مواردی که در لیست انواع لوازم سرامیکی آزمایشگاهی قرار می‌گیرند، باید ویژگی دارای تخلخل‌بودن را داشته باشند. منظور از این ویژگی آن است که پیش از انجام هرگونه آزمایش باید آن را در شرایط آزمون خاصی قرار دهید. اگر ظرف‌تان از این آزمون سربلند بیرون آمد، یعنی چنین ویژگی را دارد. امکان دارد هنگام این فرآیند، ظرف مورد‌نظر‌تان لک بردارد؛ در این‌صورت از آن به‌عنوان جنس سخت و مقاوم یاد کرد. می‌توان از هاون، پیسِت، بوته چینی و… به‌عنوان برخی از این تجهیزات سرامیکی نام برد.

هاون

آزمایشگاه‌هایی که برای ساخت مواد دارویی، شیمی یا زیستی هستند، باید وسیله‌ای به نام هاون چینی را داشته باشند. از میان بسیاری از لوازم سرامیکی آزمایشگاهی، این ظرف کارایی بسیاری دارد. هاون به شکل یک کاسه است که اغلب از آن برای پودر‌کردن و له‌کردن مواد شیمیایی مختلف استفاده می‌شود. بسیاری از افراد این وسیله را همچون کپسول‌های چینی می‌دانند؛ البته آن‌ها در ضخامت بدنه با یکدیگر تفاوت دارند. بلوری‌بودن بدنه بیرونی آن باعث شده تا چندان سخت به‌نظر نرسد.

از آنجایی‌که قسمت بدنه داخلی دارای حالت زبر است، مواد در‌حال خرد‌شدن از آن بیرون نمی‌ریزند. همین مسئله باعث می‌شود تا بتوانید تمرکز خود را بیشتر روی آن‌ها بگذارید؛ اگر هاون‌تان حالت صیغلی داشته باشد، بخش دیگر آن به‌راحتی درون کاسه می‌لغزد. هاون که یکی از ضروری‌ترین لوازم سرامیکی آزمایشگاهی است که از 2 قسمت کاسه و دسته تشکیل شده است. قسمت زیرین دسته حالت گرد و کروی دارد؛ همین حالت به دست آمدن مواد شیمیایی پودری می‌شود.

قیف بوخنر

برای آنکه بتوانید بسیاری از مایعات در این زمینه را تصفیه کنید، می‌توانید از قیف بوخنر سرامیکی بهره ببرید. اغلب افراد از نوع پلاستیکی یا کاغذی آن استفاده می‌کنند که نوع کاغذی تنها برای یکبار قابل استفاده است. از آنجایی‌که این وسیله حالت آبکشی دارد، نمی‌توان با آن مایعات را جا‌به‌جا کرد. برای آنکه قیف بوخنر بتواند کارایی خود را به‌خوبی نشان دهد، باید آن را درون ارلن خلاء بگذارید. قیف بوخنر که یکی از لوازم سرامیکی آزمایشگاهی است، حالت استوانه‌ای دارد؛ درون این استوانه سوراخ‌هایی تعبیه شده که کار تصفیه را انجام می‌دهند.

باید هنگام استفاده از آن دقت کنید که آیا دارای دیسک شیشه‌ای است، یا صفحه‌ای تخت دارد! اگر قیف بوخنر‌تان دارای صفحه‌ای تخت است، برای فیلتراسیون باید از یک کاغذ مخصوص بهره ببرید.

پیست آزمایشگاهی

این ظرف از 2 بخش اصلی نازل و بطری پلاستیکی تشکیل شده است. این نازل در قسمت بالایی بطری قرار می‌گیرد تا بتواند کار جا‌به‌جایی مایعات را به‌صورت آبفشان انجام دهد. از آنجایی‌که این کار با فشار‌دادن قسمت بدنه یا همان بطری پلاستیکی انجام می‌شود، اغلب بخش نازل آن از جنس سرامیک ساخته شده است. از میان انواع لوازم سرامیکی آزمایشگاهی، می‌توان از پیست برای شستن بالن‌ها هم استفاده کرد. برای آنکه بتوانید مایع درون وسیله‌تان را به سمت درست بیرون بریزید، می‌توانید نازل آن را تنظیم کنید.

می‌توان از قابلیت فریز‌کردن مواد در این محفظه و مقاوم‌بودن در برابر مایعات اسیدی و شیمیایی به‌عنوان ویژگی‌های اصلی پیست نام برد. با‌توجه به آنکه بخش بطری و همچنین نازل آن به‌صورت یکپارچه ساخته می‌شوند، جای هیچ‌گونه نشتی باقی نمی‌گذارند.

بوته چینی

می‌توانید از این وسیله که کروزه هم نامیده می‌شود، برای حرارت‌دادن مواد استفاده کنید. این ظرف ظرفیت بالایی در برابر حرارت بسیار بالا دارد. بوته چینی اغلب به‌صورت مخروطی ناقص ساخته می‌شود. تمامی لوازم سرامیکی آزمایشگاهی از مقاومت بالایی برخوردار هستند، اما این وسیله می‌تواند در کوره‌های بسیار داغ برای حرارت‌دادن، خشک‌کردن و ذوب‌کردن مواد مورد استفاده قرار گیرد. بوته‌های چینی می‌توانند دمایی تا حدود 1200 درجه سانتی‌گراد را هم تحمل کنند؛ حتی اگر شعله کوره به‌صورت مستقیم به آن‌ها برخورد کند.

قیمت لوازم سرامیکی آزمایشگاهی

اینکه بخواهید ظروف آزمایشگاهی را از جنس سرامیک انتخاب کرده و تهیه کنید، در ابتدا می­تواند هزینه‌های زیادی برایتان داشته باشد. خرید لوازم سرامیکی به هیچ عنوان همچون خرید وسایل پلاستیکی نیست؛ چراکه این ظروف قیمت بسیار بالا‌تری دارند. اگر بحث کیفیت برایتان مهم­تر از هر هزینه‌ای است، باید از مبحث قیمت در این حیطه دوری کنید. با آنکه لوازم سرامیکی آزمایشگاهی در هر نوع از نرخ به‌نسبت بالایی برخوردار هستند، اما ماندگاری زیادی دارند و می‌توانید از آن‌ها برای مدت زیادی استفاده کنید.

مهر آسا شیمی