ایزوپروپیل الکل (IPA) و اتانول دو نمونه از الکلهای پرمصرف هستند که طیف وسیعی از کاربردها را دارند. درحالیکه این دو نوع الکل به هم شباهتهایی دارند اما تفاوتهایی نیز دارند که هر یک از آنها را برای کاربردخاصی مناسب میکند. برای انتخاب الکل مناسب لازم است که درک درستی از شباهتها و تفاوتهای این دو نوع الکل به دست آوریم. در ادامه این مقاله به بررسی تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول میپردازیم.
تفاوت ایزوپروپیل الکل و اتانول
این دو نوع الکل در ساختار و در کاربرد با هم تفاوتهایی دارند که عبارتند از:
- ایزوپروپیل الکل یک اتم کربن و دو اتم هیدروژن بیشتر از اتانول دارد.
- ایزوپروپیل الکل یک مولکول قطبیتر از اتانول است.
- به طور کلی ایزوپروپیل الکل به عنوان یک ضدعفونیکننده موثرتر از اتانول در نظر گرفته میشود.
- اتانول به عنوان سوخت موثرتر از ایزوپروپیل الکل است.
- ایزوپروپیل الکل سمیتر از اتانول است.
هر دو الکل نقش مهمی در آزمایشگاهها، فرآیندهای تولید، ضدعفونی و مراقبت شخصی ایفا میکنند. این که آیا به حلال برای حل کردن مواد نیاز دارید یا یک ضد عفونی کننده برای تمیز کردن سطوح، انتخاب الکل مناسب یعنی ایزوپروپیل الکل یا اتانول به نیازهای خاص برنامه شما بستگی دارد.
جدول مقایسه ایزوپروپیل الکل و اتانول
ایزوپروپیل الکل به عنوان 2-پروپانول یا IPA نیز شناخته میشود. اتانول هم نوعی از الکل است که بهعنوان الکل اتیلیک شناخته میشود. این دو نوع الکل ساختار شیمیایی مشابهی دارند. با اینحال، آرایش اتمهای کربن و هیدروژن در آنها متفاوت هستند.
خواص ایزوپروپیل الکل | خواص اتانول |
ایزوپروپیل الکل دارای سه اتم کربن است. | اتانول دارای دو اتم کربن است. |
ایزوپروپیل الکل بیرنگ و بیبو است. | اتانول بیرنگ و بیبو است. |
نقطه جوش ایزوپروپیل الکل 82.6 درجه سانتیگراد (180.7 درجه فارنهایت) است. | دمای جوش اتانول 78.5 درجه سانتیگراد (173.3 درجه فارنهایت) است. |
ایزوپروپیل الکل به عنوان یک تمیز کننده مورد استفاده قرار میگیرد. | اتانول اغلب به عنوان یک ضد عفونی کننده مورد استفاده قرار میگیرد. |
تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول در ساختار
نام دیگر ایزوپروپیل الکل ایزوپروپانول یا الکل مالشی است. این الکل که بیرنگ و بیبو است با فرمول CH3CHOHCH3 شناخته میشود. ایزوپروپیل الکل در محلولهای نمکی قابل حل نیست. نام دیگر اتانول، الکل اتیلیک و الکل میوه است که با فرمول C2H5OH است.
تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول در ضدعفونی کنندگی
طبق توصیههای سازمان جهانی بهداشت و به ویژه در زمان شیوع ویروس کرونا الکل به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده شناخته شده است. در زمانهای گذشته نیز در علم پزشکی از الکل به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده مورد توجه بوده است.
ایزوپروپیل الکل و اتانول هر دو به عنوان ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار میگیرند. بیشترین اثرگذاری ایزوپروپیل الکل در غلظت 70 درصد است. اتانول پروتئین ها را حذف میکند و چربیهای سلولهای باکتریایی و ویروسی را حذف میکند.
همچنین اتانول در غلظت 70 درصد اثرگذاری زیادی دارد. در غلظتهای بالاتر، اتانول سریع تبخیر میشود. همچنین غلظتهای پایین اتانول قادر به حذف میکروبها و عوامل بیماریزا نخواهد بود. میتوان گفت یکی از تفاوتهای ایزوپروپیل الکل و اتانول این است که اتانول اگر به طور مستقیم روی پوست استفاده شود، پوست را خشک میکند.
بیشتر بخوانید: اگر می خواهید خودتان در منزل ماده ضدعفونی بسازید، مقاله ساخت محلول ضد عفونی کننده را مطالعه نمایید.
تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول در آسیب به پوست
برای اهداف بهداشتی از هر دو نوع الکل، اتانول و ايزوپروپيل الکل استفاده می شود. اين الکلها به عنوان ضدعفونی کننده دست به کار میروند.
ایزوپروپیل الکل دارای سرعت تبخیر یکسان با اتانول است. هر دو نوع این الکل ها به یک روش میکروبها و باکتریها را حذف میکنند. همچنین اثرات ضدعفونی کننده این دو نوع الکل یکسان است؛ اما این دو نوع الکل در آسیب به پوست تاثیر متفاوتی دارند. ایزوپروپیل الکل به بافتهای زنده آسیب نمیزند و فقط پوست را ضد عفونی میکند. بنابراین استفاده از ایزوپروپیل الکل برای پوست بهتر از اتانول است.
تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول در خطرات
ایزوپروپیل الکل ترکیبات غیرقطبی را در خود حل میکند و اثری از خود بر جای نمی گذارد. بلع این الکل تهدیدات جدی سلامتی مانند مرگ ندارد؛ اما باعث مسمومیت، تحریک چشم و همچنین سوزش بینی و گلو خواهد شد. ميزان سمی بودن ايزوپروپيل الکل در مقايسه با اتانول کمتر است.
اثربخشی الکلها در ضدعفونی و پاکسازی
ایزوپروپیل الکل و اتانول هر دو به عنوان ماده ضدعفونیکننده در برابر بسیاری از میکروارگانیسمها هستند. این الکل ها ساختار پروتئین را تغییر میدهند، در غشای سلول اختلال ایجاد میکنند و رشد میکروبها را متوقف میکنند. بنابراین ایزوپروپیل الکل به عنوان یک ضدعفونی کننده در کلینیکها و مراکز مراقبت بهداشتی و آزمایشگاهها و اتاقهای تمیز مورد استفاده قرار میگیرد.
این الکلها بعد از تمیز کردن سطح به سرعت تبخیر میشوند بدون اینکه بقایایی از خود به جای بگذارند.
غلظتهای 60 تا 70 درصد اتانول، اثر بخشی زیادی در برابر باکتریها و ویروسها دارد از جمله برای ویروسهایی مانند SARS-CoV-2، به طور گسترده به عنوان یک ضدعفونی کننده برای تمیز کردن دستها مورد استفاده قرار میگیرد. ایزوپروپیل الکل و اتانول هر دو برای از بین بردن میکروب ها مناسب هستند اما اتانول به طور گستردهتری مورد استفاده قرار میگیرد.
ملاحظات ایمنی و مقرراتی
هنگام کار با ایزوپروپیل الکل و اتانول به جنبههای ایمنی و نظارتی هم پرداخته شود؛ چون این الکلها قابل اشتعال هستند. بنابراین باید با آنها با احتیاط و دقت رفتار کرد. برای اینکار، هنگام استفاده از این الکلها از دستگاههای تهویه مناسب استفاده میشود. رعایت نکات ایمنی و دانستن شرایط استفاده از این الکلها بسیار مهم است.
شباهت های ایزوپروپیل الکل و اتانول
درک شباهت بین ایزوپروپیل الکل و اتانول، بینشهای ارزشمندی را در مورد خواص شیمیایی، کاربردها و اثربخشی آن ها در کاربردهای مختلف ارائه میکند. شباهتهای این دو نوع الکل عبارتند از:
- ایزوپروپیل الکل و اتانول هر دو مایعات شفاف و بیرنگ با بوی کمی شیرین هستند.
- هر دو قابل اشتعال هستند و میتوان از آن ها به عنوان سوخت استفاده کرد.
- هر دو را می توان به عنوان ضدعفونیکننده و پاککننده استفاده کرد.
- هر دو میتوانند برای پوست و چشمها تحریک کننده باشند.
انتخاب الکل مناسب بستگی به کاربردی که میخواهيد از الکل استفاده کنيد، دارد.
ایزوپروپیل الکل بهتر است یا اتانول؟
اتانول و ایزوپروپیل الکل هر دو الکلهایی هستند که به صورت گسترده در موارد صنعتی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرند. ایزوپروپیل الکل در آزمایشگاههای شیمیایی به عنوان یک حلال مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین هنگام استفاده از قطعات الکترونیکی میتوان به عنوان یک تمیزکننده از آن استفاده کرد. در کاربردهای آزمایشگاهی نیز از ایزوپروپیل الکل برای تمیز کردن چربیها و روغنهای باقیمانده روی تجهیزات استفاده میشود. همچنین این الکل به عنوان ضدعفونیکننده سطوح تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند.
اتانول الکلی است که اغلب در صنایع آرایشی، بهداشتی، دارویی و خوراکی مورد استفاده قرار میگیرد؛ همچنین اتانول در بسیاری از محصولات دارویی، عطرها و ضدعفونی کنندههای بهداشتی به کار میرود.
اتانول در بسیاری از کاربردهای آزمایشگاهی و صنعتی به عنوان یک حلال مورد استفاده قرار میگیرد. ایزوپروپیل الکل و اتانول برای تولید مواد شیمیایی و پاک کنندهها نقش اساسی دارند.
جمع بندی
ايزوپروپيل الکل و اتانول دو نوع الکل هستند که به طور گسترده در کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گيرند. ايزوپروپيل الکل معمولا برای کاربرد تميزکننده و اتانول معمولا به عنوان ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار ميگيرد.
اين الکلها برای کاربردهای بهداشتی به عنوان ضدعفونی کننده دست نيز مورد استفاده هستند. اين الکلها امکان از بين بردن باکتریها و ويروسهای روی پوست را دارند.
هنگام کار با اتانول و ايزوپروپيل الکل بايد به نکات ايمنی توجه کرد. اين الکلها قابل اشتعال هستند. همچنين موقع کار با اين الکلها بهتر است از تهويه مناسب استفاده کنيم. شما می توانید هر دو نوع این الکل ها را از مهر آسا شیمی با بهترین قیمت و کیفیت تهیه نمایید.
مهر آسا شیمی