ضدیخ یک مایع ضروری برای عملکرد صحیح موتور خودرو در زمستان است. این مایع نقطه انجماد آب را کاهش می دهد تا از یخ زدن رادیاتور و سایر اجزای سیستم خنک کننده جلوگیری کند. ضد یخ همچنین از خوردگی این اجزا جلوگیری می کند. در این مقاله به بررسی بهترین روش درست کردن ضدیخ در خانه خواهیم پرداخت.
فرمول ساخت ضد یخ چیست؟
فرمول ضدیخ معمولاً شامل دو ماده اصلی است:
- اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول که نقطه انجماد پایینی دارند و از یخ زدن آب جلوگیری میکنند.
- مواد افزودنی ضد خوردگی که از خوردگی اجزای فلزی موتور جلوگیری میکنند.
اتیلن گلیکول و پروپیلن گلیکول هر دو مایعاتی بیرنگ، بیبو و شیرین هستند که نقطه انجماد پایینی دارند. اتیلن گلیکول نقطه انجماد پایینتری نسبت به پروپیلن گلیکول دارد و به همین دلیل معمولاً در ضدیخهای تجاری استفاده میشود. با این حال، اتیلن گلیکول سمی است و در صورت بلعیدن یا استنشاق میتواند باعث آسیب جدی شود. پروپیلن گلیکول غیرسمی است، اما نقطه انجماد آن کمی بالاتر از اتیلن گلیکول است.
مواد افزودنی ضد خوردگی در ضدیخها برای محافظت از اجزای فلزی موتور در برابر خوردگی ناشی از یخ زدگی و یخ زدایی استفاده میشوند. این مواد افزودنی معمولاً حاوی ترکیباتی مانند سیلیکاتها، نیتراتها، فسفاتها و بوراکس هستند.
مواد مورد نیاز برای درست کردن ضدیخ در خانه
برای درست کردن ضدیخ در خانه، به مواد زیر نیاز دارید:
- آب: آب خالص بهترین گزینه برای ساخت ضد یخ است. آب مقطر نیز میتواند استفاده شود.
- اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول: اتیلن گلیکول رایجترین ماده ضدیخ است. پروپیلن گلیکول بیخطرتر است، اما گرانتر است.
- مواد ضدخوردگی: میتوانید از مواد ضدخوردگی تجاری یا مواد طبیعی مانند سرکه یا آب لیمو استفاده کنید.
طرز صحیح درست کردن ضدیخ در خانه
برای درست کردن ضدیخ در خانه، مراحل زیر را دنبال کنید:
- مقدار آب مورد نیاز خود را اندازه گیری کنید.
- مقدار اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول مورد نیاز خود را اندازه گیری کنید.
- مواد ضدخوردگی را به محلول اضافه کنید.
- مواد را به خوبی مخلوط کنید.
مقدار مواد مورد نیاز مواد برای درست کردن ضدیخ در خانه به دمای منطقهای که در آن زندگی میکنید بستگی دارد. برای دماهای زیر صفر درجه سانتیگراد، به نسبت 50:50 آب و اتیلن گلیکول نیاز دارید. برای دماهای زیر 20 درجه سانتیگراد، به نسبت 60:40 آب و اتیلن گلیکول نیاز دارید.
اگر از پروپیلن گلیکول استفاده میکنید، میتوانید نسبت آب و پروپیلن گلیکول را تا 70:30 افزایش دهید.
روش درست کردن ضد یخ با شیشه پاک کن
یکی از روشهای ساده برای درست کردن ضدیخ در خانه، استفاده از شیشه پاک کن است. شیشه پاک کنهای حاوی ایزوپروپیل الکل نقطه انجماد پایینی دارند و میتوانند به عنوان ضد یخ استفاده شوند.
برای درست کردن ضد یخ با شیشه پاک کن، مراحل زیر را دنبال کنید:
- شیشه پاک کن را در یک ظرف شیشهای یا پلاستیکی بریزید.
- مقداری آب به شیشه پاک کن اضافه کنید.
- مواد را به خوبی مخلوط کنید.
نسبت آب و شیشه پاک کن به دمای منطقهای که در آن زندگی میکنید بستگی دارد. برای دماهای زیر صفر درجه سانتیگراد، به نسبت 50:50 آب و شیشه پاک کن نیاز دارید. برای دماهای زیر 20 درجه سانتیگراد، به نسبت 60:40 آب و شیشه پاک کن نیاز دارید.
شیشه پاک کنهای معمولی حاوی اتیلن گلیکول هستند که میتوانند به عنوان ضد یخ نیز استفاده شوند.
نسبت شیشه پاک کن به آب مقطر به میزان یخ زدگی مورد انتظار بستگی دارد. برای جلوگیری از یخ زدن آب تا دمای -10 درجه سانتیگراد، نسبت شیشه پاک کن به آب مقطر باید 1:1 باشد. برای جلوگیری از یخ زدن آب تا دمای -20 درجه سانتیگراد، نسبت شیشه پاک کن به آب مقطر باید 2:1 باشد.
روش درست کردن ضدیخ در خانه با مواد شوینده ظرفشویی
روش درست کردن ضد یخ با مواد شوینده ظرفشویی به شرح زیر است:
- به مقدار یک لیتر آب مقطر در یک ظرف پلاستیکی بریزید.
- به مقدار یک فنجان مواد شوینده ظرفشویی به آب اضافه کنید.
- مواد را با هم خوب مخلوط کنید تا یکدست شوند.
این مخلوط میتواند به عنوان ضد یخ برای سیستم خنککننده خودرو استفاده شود. این ضد یخ دارای نقطه انجماد -20 درجه سانتیگراد است.
رنگ های مختلف ضد یخ چه تفاوتی با هم دارند؟
رنگ های مختلف ضدیخ نشاندهنده ترکیبات شیمیایی مختلف موجود در آن ها هستند. به طور کلی، ضد یخ های سبز رنگ حاوی اتیلن گلیکول هستند، در حالی که ضد یخ های قرمز رنگ حاوی پروپیلن گلیکول هستند.
اتیلن گلیکول ارزانتر و در دسترستر از پروپیلن گلیکول است، اما احتمال خوردگی قطعات فلزی موتور را بیشتر میکند. پروپیلن گلیکول گرانتر است، اما خوردگی کمتری ایجاد میکند.
علاوه بر رنگ، ضد یخ های تجاری حاوی مواد افزودنی دیگری نیز هستند که از خوردگی و رسوب جلوگیری میکنند.
هرچند وقت یکبار باید ضدیخ را عوض کنید؟
ضد یخ با گذشت زمان خواص خود را از دست میدهد و باید تعویض شود. به طور کلی، ضد یخ را باید هر سال یک بار تعویض کنید.
اگر ضد یخ شما رنگ و بوی بدی دارد، یا اگر در عملکرد موتور خودرو شما اختلال ایجاد میکند، باید آن را زودتر تعویض کنید.
در اینجا چند دلیل دیگر وجود دارد که نشان میدهد باید ضد یخ خود را تعویض کنید:
- سطح ضدیخ پایین آمده است.
- ضدیخ کدر یا تیره شده است.
- در ضدیخ کف یا لکههای روغن دیده میشود.
اگر هر یک از این موارد را مشاهده کردید، باید ضد یخ خود را تعویض کنید.
نشانه هایی که می گویند باید ضد یخ را عوض کنید
اگر نشانه های زیر را مشاهده کردید باید هر چه سریعتر به فکر تعویض ضدیخ یا درست کردن ضدیخ در خانه خود بیوفتید:
دمای بالای رادیاتور
اگر دمای رادیاتور خودروی شما بیش از حد بالا می رود، ممکن است نشانه ای از کمبود یا افت کیفیت ضد یخ باشد. ضد یخ به عنوان یک روان کننده عمل می کند و از انسداد قطعات سیستم خنک کننده جلوگیری می کند. اگر ضدیخ کافی در سیستم نباشد، موتور شما ممکن است بیش از حد گرم شود و آسیب ببیند.
حوضچهای از مایع رنگی
اگر در زیر خودروی خود حوضچه ای از مایع رنگی مشاهده کردید، ممکن است نشانه ای از نشت ضد یخ باشد. نشت ضد یخ می تواند باعث کاهش سطح ضد یخ در سیستم و در نتیجه آسیب به موتور شود.
بوی شیرین
بوی شیرین در کابین خودرو می تواند نشانه ای از نشت ضد یخ باشد. ضد یخ حاوی مواد شیمیایی است که می تواند بوی شیرینی داشته باشد. اگر این بو را در خودرو خود احساس کردید، باید سیستم خنک کننده را برای نشتی بررسی کنید.
خراب بودن بخاری
اگر بخاری خودروی شما به درستی کار نمی کند، ممکن است نشانه ای از کمبود یا افت کیفیت ضد یخ باشد. ضد یخ به انتقال گرما از موتور به کابین خودرو کمک می کند. اگر ضد یخ کافی در سیستم نباشد، بخاری نمی تواند به درستی کار کند.
استفاده از آب به جای ضدیخ در ماشین
استفاده از آب به جای ضد یخ در ماشین می تواند باعث آسیب جدی به موتور شود. آب در دماهای پایین منجمد می شود و می تواند قطعات سیستم خنک کننده را خرد کند. همچنین، آب فاقد مواد افزودنی محافظتی است که در ضد یخ وجود دارند و می تواند باعث خوردگی و رسوب در سیستم شود.
جمع بندی
ضد یخ مایعی است که در سیستم خنک کننده خودرو استفاده می شود. این مایع از یخ زدن آب در زمستان و جوش آمدن آن در تابستان جلوگیری می کند. همچنین، ضد یخ از خوردگی و رسوب در سیستم خنک کننده جلوگیری می کند.
ضد یخ از دو ماده اصلی تشکیل شده است:
- ضدیخ: ماده ای شیمیایی است که نقطه انجماد آب را کاهش می دهد.
- آب مقطر: آبی است که تمام مواد معدنی و ناخالصی های آن از بین رفته است.
ضدیخ های تجاری معمولاً حاوی اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول هستند. اتیلن گلیکول ارزانتر و در دسترستر از پروپیلن گلیکول است، اما احتمال خوردگی قطعات فلزی موتور را بیشتر میکند. پروپیلن گلیکول گرانتر است، اما خوردگی کمتری ایجاد میکند.
بهتر است ضد یخ را هر سال یک بار تعویض کرد. اگر ضد یخ شما رنگ و بوی بدی دارد، یا اگر در عملکرد موتور خودرو شما اختلال ایجاد میکند، باید آن را زودتر تعویض کنید.
مهر آسا شیمی
سوالات متداول
- آیا می توان از آب به جای ضد یخ در ماشین استفاده کرد؟
خیر، استفاده از آب به جای ضد یخ در ماشین می تواند باعث آسیب جدی به موتور شود. آب در دماهای پایین منجمد می شود و می تواند قطعات سیستم خنک کننده را خرد کند. همچنین، آب فاقد مواد افزودنی محافظتی است که در ضد یخ وجود دارند و می تواند باعث خوردگی و رسوب در سیستم شود. - میزان ضد یخ مورد نیاز برای سیستم خنک کننده خودرو چقدر است؟
مقدار ضد یخ مورد نیاز برای سیستم خنک کننده خودرو در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است. معمولاً برای پر کردن کامل سیستم خنک کننده خودرو به حدود 5 لیتر ضد یخ نیاز است. - چگونه می توان از ضد یخ برای موتور محافظت کرد؟
از ضد یخ مناسب برای خودروی خود استفاده کنید، ضد یخ را هر سال یک بار تعویض کنید، سطح ضد یخ را مرتباً بررسی کنید و در صورت نیاز آن را به حد مجاز برسانید و اگر نشتی در سیستم خنک کننده وجود دارد، آن را فوراً برطرف کنید.